Aktualności 14.12.2005
ABC łańcuchów śniegowych
Mimo że wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że klimat ulega znacznemu ociepleniu i obecnie nie ma już takich zim jakie pamiętają nasi dziadkowie i rodzice, to błędem byłoby zakładanie, że zima niestraszna nam i naszym samochodom. Nadal co roku „zaskakuje” drogowców i kierowców, paraliżując ruch drogowy. Dlatego warto zawczasu zaopatrzyć się w łańcuchy śniegowe. Przedstawiamy te, które dostępne są na polskim rynku.
Z roku na rok coraz więcej osób przekonuje się do łańcuchów śniegowych, o czym świadczą wyniki sprzedaży zgłaszane przez producentów.Na naszym rynku dostępna jest ich szeroka gama, dzięki czemu każdy jest w stanie dobrać łańcuch odpowiadający jego potrzebom. Dla użytkowników 4x4 producenci również stosowne propozycje – w zasadzie wszystkie znane firmy wytwarzające łańcuchy śniegowe oferują również produkty z przeznaczeniem dla aut 4x4.
Zanim przejdziemy do przeglądu łańcuchów śniegowych, dostępnych w Polsce, przeanalizujmy, na co warto zwrócić uwagę przy wyborze łańcucha, mającego zapewnić nam bądź co bądź bezpieczeństwo na drogach – i poza nimi.
Pierwsza zasada wręcz na miarę przykazania głównego: nie kupuj tanich łańcuchów. Dobry łańcuch nigdy nie będzie tani. Nie bez powodu produkty sprawdzonych producentów są droższe: są bowiem lepiej wykonane, trwalsze – iwdużym stopniu niezawodne, czego nie da się powiedzieć o tańszych odpowiednikach „marketowych”. Na bezpieczeństwie nie warto oszczędzać. Warto natomiast sprawdzić, kto wyprodukował dany produkt. Do markowych łańcuchów producenci się przyznają – podstawowe informacje na ich temat znajdziemy na opakowaniach, reszty dowiemy się choćby z witryn internetowych. Tzw. „no name'y” informacji o firmie, która wydała je na świat, zazwyczaj nie zawierają.

Prawidłowo zamontowane łańcuchy śniegowe na kołach.
Przy zakupie łańcuchów należy dokładnie określić rozmiar opon, istnieje bowiem wiele opon, które mimo podobnych symboli wymagają różnych rozmiarów łańcuchów. Niektórzy producenci zapewniają możliwość optymalizacji dopasowania łańcucha przez umożliwienie jego skrócenia lub wydłużenia.
Istotną cechą dobrego łańcucha jest materiał, z jakiego został wykonany: dobrym tworzywem są stale stopowe niklowo-chromowo-manganowe. W celu wzmocnienia materiału niektórzy producenci dodają do niego domieszkę tytanu.
Łańcuchy różnią się między sobą stopniem utwardzenia powierzchniowego ogniw oraz jego głębokością, w zależności od jakości obróbki cieplnej – markowe produkty rzecz jasna są obrabiane dużo rzetelniej.
W zależności od warunków oraz częstotliwości stosowania łańcuchów dobiera się łańcuchy z cieńszego lub grubszego drutu. Im warunki bardziej ekstremalne i im częściej jesteśmy zmuszeni posiłkować się łańcuchami, z tym grubszego drutu powinny być ich ogniwa. Koniecznie jednak zwróćmy uwagę na to, ile miejsca mamy na łańcuch. Niżej zawieszone samochody mają go mniej pomiędzy kołem a podwoziem. W lwiej części terenówek grubość łańcucha dobierzemy z większą swobodą, ale nie we wszystkich.
Innym współczynnikiem, który powinniśmy wziąć pod uwagę, jest gęstość siatki łańcucha. Niższa cena produktu może oznaczać mniejszą ilość ogniw, a to z kolei automatycznie przekłada się na niższe właściwości antypoślizgowe.
Na optymalne funkcjonowanie łańcuchów wpływa również kształt przekroju drutu, z którego jest wykonany. Na polskim rynku oferowane są łańcuchy z drutu okrągłego lub czworokątnego. Ideałem są dobrze wyprofilowane ogniwa czworokątne – wolniej się zużywają niż okrągłe, a dzięki dokładnemu dopasowaniu do siebie zapobiegają skręcaniu się łańcucha pod ciężarem samochodu i wżynają się w śnieg lub lód, gwarantując optymalną skuteczność napędu i hamowania. Ogniwa z drutu okrągłego są po prostu mało skuteczne.
O wytrzymałości łańcucha decyduje także proporcja średnicy drutu, z którego jest on wykonany, do wielkości otworu w ogniwie – im ona mniejsza tym lepiej.
Niezwykle istotny jest sposób montażu i demontażu łańcuchów. Od tego zależy, czy spędzimy gdzieś na mrozie sporo czasu, usiłując założyć łańcuchy na koła, czy też załatwimy to szybko i bezboleśnie. Pierwsza grupa to łańcuchy najazdowe, które rozkłada się przed kołami napędowymi, najeżdża na nie, po czym montuje. Do drugiej należą łańcuchy do montażu stacjonarnego za pomocą kabla z giętkiej liny stalowej lub ze sztywnego pręta. Dostępne są również łańcuchy typu Spikes-Spider, które montuje się tylko od zewnętrznej strony koła. Te ostatnie posiadają w zestawie adapter, który należy zamontować przed sezonem zimowym. W sytuacji, gdy należy założyć łańcuchy na koła, wystarczy połączyć łańcuchy z adapterami a przy pierwszym obrocie kół, łańcuchy same naskoczą na nie.
Przeważnie jest tak, że po przejechaniu pewnego odcinka trzeba wysiąść z samochodu i dociągnąć poluzowany łańcuch. Na rynku są już dostępne jednak łańcuchy z samonapinaczami. Są one bez wątpienia bardziej komfortowe w montażu – raz zamontowane same dociągają i dopasowują się optymalnie do opony. Producenci wychodząc naprzeciw potrzebom kierowców zadbali także o wygodny demontaż – łańcuchy najnowszej generacji wyposażono w mechanizmy umożliwiające szybkie rozpięcie kabla od wewnętrznej strony opony.

Prawidłowe zamontowanie łańcuchów śniegowych to gwarancja bezpiecznej i komfortowej podróży.
Istotne – zwłaszcza dla posiadaczy felg aluminiowych – jest to, czy po zamontowaniu łańcucha elementy napinające nie ocierają się o felg. Dobre wyroby są tak skonstruowane, że nie dotykają felg. Najbezpieczniejsze z punku widzenia ochrony felg wydają się być wspomniane już łańcuchy typu Spikes-Spider, które mocuje się przy pomocy wcześniej zamontowanego adaptera. To on właśnie gwarantuje, że łańcuch jest w bezpiecznej odległości od boku felgi. Z dostępnych na rynku łańcuchów montowanych w sposób standardowy łańcuchy Sportmatik firmy Pewag posiadają specjalne plastikowe dystansowe pierścienie trzymające łańcuchy napinające z dala od felg.
Różne modele łańcuchów zostawiają na śniegu różne ślady – warto zwrócić na to uwagę, gdyż są one wyznacznikami skuteczności łańcuchów. Najmniejszą skutecznością charakteryzują się te, które pozostawiają ślad drabinkowy – nie eliminują bowiem poślizgów bocznych podczas pokonywania zakrętów. Lepsze są wyroby pozostawiające ślad trójkątny, natomiast bez wątpienia najskuteczniejsze są łańcuchy rombowe. Wszystkie łańcuchy montowane za pomocą kabla od wewnętrznej strony opony charakteryzują się tym, że jest na obwodzie opony miejsce niepokryte łańcuchem. To miejsce jest większe lub mniejsze w zależności od tego jak zbudowana jest siatka łańcucha. Odcisk łańcucha na śniegu pokazuje, że w przypadku łańcucha o śladzie rombowym ukośnym powierzchnia bieżnika pozbawionego łańcucha jest znacznie mniejsza niż analogiczna powierzchnia przy zastosowaniu łańcucha o śladzie rombowym prostym. W łańcuchu o śladzie rombowym prostym element środkowy służy wyłącznie utrzymywaniu właściwego toru jazdy, podczas gdy w łańcuchu o śladzie rombowym ukośnym ten sam element środkowy służy zarówno do utrzymywania właściwego toru jazdy, jak i do zwiększenia skuteczności hamowania i napędu. Dlatego też łańcuchy o śladzie rombowym ukośnym pracują spokojniej i charakteryzują się lepszą trakcją.
Łańcuchy przeznaczone dla samochodów terenowych generalnie poza rozmiarem nie różnią się pod względem konstrukcji od tych dla aut osobowych. Ogniwa są jednak grubsze i z zasady powinny być wykonane z twardej i wyjątkowo wytrzymałej stali NiCrMo. Ich przekrój jest zbliżony do zaokrąglonego na wierzchołkach prostokąta, poza tym są grubsze niż w łańcuchach osobowych. Dobrym zwyczajem ze strony producentów jest dołączanie do kompletu zapasowych ogniw.
Łańcuchy takie powodzeniem można stosować na śliskich górskich drogach, poprawiają także właściwości trakcyjne kół w terenie, czy to będzie głęboki śnieg, czy mikst błotno-śnieżny. Również w okresie jesiennym czy po wiosennych roztopach łańcuchy mogą przysłużyć się nam na leśnych trawersach czy górskich podjazdach, pokrytych warstwą błota.
W przypadku stosowania łańcuchów śniegowych do samochodów z napędem 4x4, pamiętajmy o tym, że łańcuchy zakładamy zawsze na koła napędowe – czyli w tym przypadku potrzebujemy dwóch kompletów łańcuchów. Jeśli dysponujemy tylko jednym, zabezpieczamy koła przednie.
Stosując je na obu osiach pojazdu zyskujemy na trakcji, a także zapobiegamy nadmiernym obciążeniom układu napędowego.
Jeszcze jedna ważna kwestia dotycząca doboru łańcuchów do opon samochodów terenowych: należy wziąć pod uwagę nie tylko rozmiary ogumienia, ale również warunki drogowe, w jakich przyjdzie nam się poruszać. Na ten sam rozmiar ogumienia, ale do różnych warunków drogowych/terenowych, należy zaproponować różne modele łańcuchów.